Testy psychometryczne – czy warto z nich korzystać?

W tym wpisie przyjrzę się bliżej testom psychometrycznym.

Z artykułu dowiesz się:

1. Co to są testy psychometryczne i jakie są ich rodzaje?
2. Jak przygotować się do testów psychometrycznych?
3. Czy testy psychometryczne można oszukać?
4. Jakie korzyści płyną z przeprowadzania testów psychometrycznych?

Co to są testy psychometryczne i jakie są ich rodzaje?

Na początku istotne jest rozróżnienie testów psychologicznych od psychometrycznych.

Testy psychologiczne to narzędzia mające za zadanie określić jakąś cechę psychologiczną człowieka. Duża część wystandaryzowanych testów psychologicznych używana jest do diagnozy i określania deficytów człowieka. Z takich testów mogą korzystać tylko osoby z ukończonymi studiami psychologicznymi.

Testy psychometryczne to narzędzia mające za zadanie zmierzyć próbkę zachowań człowieka, która pozwoli na przewidywanie ich w warunkach pozatestowych (życiowych). Z takich testów korzystać mogą wszystkie osoby posiadające licencję na dany test.

Różnica między tymi dwoma typami testów jest subtelna, przez co często nazwy te używane są zamiennie (tym bardziej, że pewna część testów odpowiada obu definicjom jednocześnie).

Skąd wiemy, czy dany test jest dokładny i wiarygodny?

W psychometrii istnieje kilka wymiarów, które mówią nam o tym, na ile używane narzędzie jest profesjonalne i spełnia swoją funkcję.

Dobry test psychometryczny powinien cechować się:

• Trafnością
• Rzetelnością
• Standaryzacją
• Wiarygodnością i obiektywnością
• A jeśli jest tłumaczony z innych języków również odpowiednią: adaptacją.

Dodatkowo w testach psychologicznych ustala się także normy dla populacji i poszczególnych grup testowych (testy psychometryczne nie muszą posiadać takich norm).

Jak przygotować się do testów psychometrycznych?

W zależności od tego, czego dotyczy dany test psychometryczne przygotowanie do niego może przebiegać inaczej.

Klasyczne testy opierające się o metodę „papieru i ołówka” (dzisiaj często to testy online) dają najbardziej prawdziwe wyniki gdy wykonujemy je:

• W ciszy i skupieniu, co oznacza, że każdy dystraktor może zmienić końcowy wynik testu,
• Przy „jednym posiedzeniu”, co oznacza, że nie odrywamy się od wykonywania testu,
• Bez większego zastanowienia, co oznacza, że pierwsza nasuwająca się nam odpowiedź powinna być tą udzieloną,
• Nie znając kontekstu, co oznacza, że im więcej posiadamy informacji na temat danego testu, tym wiarygodność wyników spada,
• Bez presji, co oznacza, że każdy wewnętrzny lub zewnętrzny przymus/silna zachęta wpływa negatywnie na autentyczność wyników.

*powyższe mogą mieć mniejsze zastosowanie przy testach mających określać nasze predyspozycje radzenia sobie ze stresem i reagowania w trudnych sytuacjach, choć w większości nie są to testy pisemne.

Jeśli masz uczestniczyć w teście psychometrycznym zadbaj o odpowiednie warunki jego wykonywania i pamiętaj, że są one bardzo istotne dla ostatecznie uzyskanego wyniku.

Czy testy psychometryczne można oszukać?

Skoro tyle zmiennych może wpłynąć na wiarygodność wyniku testu, pojawia się pytanie, czy testy psychometryczne można oszukać? Wypadałoby powiedzieć: nie. Niestety nie byłaby to do końca prawda.

Im:

• Większa znajomość mechaniki układania testów (np. bycie psychologiem, psychometrą),
• Większa wiedza dotycząca konkretnego testu i tego, co on bada,
• Wyższy poziom inteligencji,
• Bardziej psychopatyczna osobowość.

Tym większa szansa na oszukanie testu.

Dobre narzędzia posiadają specjalnie skonstruowane pytania, które zasilają tak zwaną „skalę kłamstwa”. Pokazuje ona stopień w jakim osoba badana manipulowała udzielając odpowiedzi, co może zapalić czerwoną lampkę w głowie osoby, która przeprowadza nam test, sugerując konieczność głębszego przyjrzenia się wynikom.

Jakie korzyści płyną z przeprowadzania testów psychometrycznych?

Czy warto wykonywać testy psychometryczne? W zależności od naszego celu, odpowiedź może być różna. Poniżej kilka moich argumentów, dlaczego warto:

• Oszczędzasz czas – to czego możesz dowiedzieć się poprzez długie analizy i rozmowy jest dla Ciebie dostępne w kilka chwil.
• Nazywasz nienazwane – dostajesz gotowe opisy mówiące o Twoich cechach i zachowaniach, które pozwalają Ci lepiej zrozumieć siebie.
• Możesz świadomie wykorzystać swoje mocne strony – mając konkretny opis swoich predyspozycji możesz zarządzić nimi w bardziej świadomy sposób i pomóc sobie efektywniej realizować cele.
• Możesz lepiej zrozumieć innych ludzi – poznając poszczególne testy psychometryczne poznajesz wachlarz cech i zachowań, jakie reprezentują ludzie, dzięki czemu łatwiej odnaleźć się w tej różnorodności.

Nie polecam natomiast wykonywania testów dla samego faktu posiadania wyników.

Oczywiście osoby, których motywatorem jest ciekawość, mogą poczuć chwilową satysfakcję z tego, „że wiedzą”, jednak sam raport z testu, bez odpowiedniego, praktycznego jego zagospodarowania niewiele wnosi w nasze życie. Więcej, może być źródłem uproszczeń, uogólnień lub stereotypów wynikających z potrzeby szybkiego zrozumienia tego, co zawiłe. W efekcie zamiast pozytywnych skutków, pojawiają się te negatywne, prowadzące do szufladkowania i okopywania się na odpowiednim nam stanowiskach.

Podsumowując: testy psychometryczne to narzędzia ułatwiające nam lepsze poznanie siebie i charakterystycznych dla nas predyspozycji przekładających się na codzienne zachowania. Mogą być stosowane w różnych celach i z różną dokładnością w zależności od warunków, w jakich się je przeprowadza. Odpowiednio przeprowadzony test oraz jego omówienie może pomóc nam w świadomym rozwoju i wykorzystaniu naszych indywidualnych, mocnych stron.